Béo phì, thừa cân là một trong những căn bệnh dễ gặp ở Việt Nam và trên thế giới. Béo phì và thừa cân được coi là tình trạng tích tụ quá nhiều chất béo. Điều đáng lo ngại nhất là nếu thừa cân, béo phì sẽ gây ra những căn bệnh không đáng có. Hiện nay, theo thống kê, số lượng trẻ em béo phì, thừa cân ở Việt Nam ngày càng gia tăng. Cha mẹ nên cân nhắc xem con mình có bị thừa cân béo phì hay không và có những điều chỉnh nếu không muốn những hậu quả về sau. Bài viết dưới đây của chúng tôi sẽ chỉ ra một số đặc điểm và cách giúp trẻ hạn chế tình trạng béo phì, thừa cân.
Mục Lục
Tỷ lệ trẻ em thừa cân tại Việt Nam có xu hướng tăng cao
Theo các chuyên gia, thừa cân, béo phì là sự tích tụ mỡ bất thường, vượt quá mức làm ảnh hưởng đến sức khỏe. Thừa cân, béo phì gặp cả nam và nữ và các lứa tuổi. Đặc biệt là ở trẻ em. Thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia. Tỷ lệ trẻ em thừa cân, béo phì ở Việt Nam có xu hướng tăng nhanh trong thập kỷ qua. Nhất là ở khu vực thành phố. Kết quả điều tra năm 2014-2015, tỷ lệ trẻ thừa cân, béo phì ở thành phố Hồ Chí Minh trên 50%. Còn khu vực nội thành Hà Nội khoảng 41%.
Những ảnh hưởng của bệnh béo phì ở trẻ
Béo phì là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh tật trong cơ thể. Ví dụ như: Thoái hóa khớp, đau thắt lưng. Bệnh hệ nội tiết và chuyển hóa có thể dẫn tới bệnh đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa mỡ máu; bệnh hệ tim mạch, hệ hô hấp. Béo phì ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ, trẻ tự ti do bạn bè chế giễu, không muốn đi học. Dần dần các em trở nên thụ động, thiếu linh hoạt và cô đơn vì không có bạn. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến chứng trầm cảm.
Những nguyên nhân khiến trẻ bị thừa cân
Trẻ bị thừa cân, béo phì chủ yếu là do dinh dưỡng bất hợp lý và ít hoạt động thể lực. Khẩu phần năng lượng ăn vào vượt quá nhu cầu năng lượng của cơ thể. Do đó năng lượng dư thừa được chuyển thành mỡ tích lũy trong các tổ chức. Ngoài ra trẻ thừa cân, béo phì còn do các nguyên nhân khác. Như: Trẻ có cân nặng sơ sinh quá cao, suy dinh dưỡng thấp còi; trẻ hay ăn vặt, thích ăn ngọt; do di truyền, do ngủ ít…
Phòng tránh bệnh béo phì ở trẻ
Trẻ có độ tuổi từ 0-5 tuổi
- Dinh dưỡng hợp lý cho người mẹ trong thời gian có thai: Mức tăng cân hợp lý trong thời gian mang thai của bà mẹ là 10-12 kg.
- Nuôi con bằng sữa mẹ: Cho trẻ bú sớm (trong vòng giờ đầu), bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục bú kéo dài cho đến khi trẻ được 24 tháng.
- Chế độ ăn bổ sung hợp lý: cho trẻ ăn bổ sung đúng thời điểm (khi trẻ tròn 6 tháng), ăn đủ số bữa theo lứa tuổi, khẩu phần ăn cân đối, phối hợp nhiều nhóm thực phẩm.
- Tập thói quen cho trẻ ngủ sớm, ngủ đủ giấc.
- Tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ qua các hoạt động như trượt trên cầu trượt, bập bênh, đu quay và các hoạt động ngoài trời.
Trẻ có độ tuổi từ 6-19 tuổi
- Bổ sung sữa (không đường) giúp cải thiện tình trạng dinh dưỡng và chiều cao. Không sử dụng thức ăn nhanh, chiên rán nhiều dầu, mỡ.
- Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, thức ăn dành cho trẻ cần da dạng đảm bảo cung cấp đủ nguồn protein động vật và thực vật.
- Sử dụng muối i-ốt với một lượng ít dưới 4 gram/ngày. Không nên ăn mặn.
- Tăng cường hoạt động thể lực: Cần cho trẻ tham gia các hoạt động thể lực thường xuyên và phù hợp.
- Trẻ cần được ngủ đủ: trung bình 8-10 giờ mỗi ngày.
Tăng cường các hoạt động thể lực cho trẻ
Ở trẻ lớn và tuổi vị thành niên nên tăng cường vận động thể lực với các loại hình và mức độ thích hợp theo lứa tuổi. Ví dụ như thể dục nhịp điệu, đi bộ, chạy nhảy, bơi lội… hạn chế xem tivi; trò chơi chơi điện tử và tránh thức quá khuya.
Ngoài ra, cần theo dõi tăng trưởng của trẻ ở mọi lứa tuổi qua chỉ số cân nặng, chiều cao. Điều này nhằm phát hiện sớm thừa cân béo phì, để kịp thời điều chỉnh chế độ ăn và sinh hoạt của trẻ.
Cần chủ động phòng tránh bệnh béo phì ở trẻ
Béo phì ở trẻ em có nguy cơ dẫn đến béo phì khi trưởng thành; rối loạn bệnh lý khác liên quan tới béo phì. Vì vậy, cần chủ động phòng tránh béo phì và tối ưu tiềm năng tăng trưởng chiều cao. Điều này không chỉ giúp trẻ phát triển về thể chất, trí não mà còn tăng cường sức khỏe. Đặc biệt là phòng chống các bệnh không lây nhiễm khi trưởng thành.
